ARC_Ε712 ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ/ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ 2
Δευτέρα 5-7
Καθηγητής Πάνος Κούρος
Οδοιπορία 2 (στο χείμαρρο Διακονιάρη). Εργαστήριο Εικαστικών Τεχνών. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών σε συνεργασία με τη SARCHA /Αρχιτεκτονικοί Αγωγοί. 2008
Τι είναι δημόσια τέχνη;
Ο δημόσιος χώρος δεν προϋπάρχει, αλλά αναδύεται από τις πρακτικές εκείνων που τον χρησιμοποιούν. Πώς παράγεται σήμερα το “δημόσιο” στην τέχνη, είτε στο χώρο αναφέρεται είτε στο κοινό; Με ποια μέσα, μεθόδους, θεωρίες η σύγχρονη τέχνη συνδέεται με την πόλη και τη δημοκρατία; Ποιες είναι οι διαμάχες γύρω από τη συμμετοχή του κοινού; Τι είναι μια «αγωνιστική δημόσια σφαίρα»; Σε τι διαφέρει ένα έργο στο δρόμο από ένα έργο στο μουσείο; Πώς θα κρίνουμε ένα έργο που “άθελά μας” συναντάμε στο δρόμο; Αρκούν τα αισθητικά κριτήρια; Γιατί χρειάζεται το δικαστήριο για να κρίνει αν ένα έργο όπως το Κεκλιμένο Τόξο του Serra μπορεί να παραμείνει στo δημόσιο χώρο της πόλης; Πώς λειτουργεί το έργο σε σχέση με τον τόπο (site) και το πλαίσιο (context), κοινωνικό, ιστορικό, θεσμικό; Γιατί ένα έργο δημόσιας τέχνης μπορεί εξίσου να σχεδιαστεί σε έναν “εσωτερικό” χώρο, όπως ένα μουσείο ή ένα διαμέρισμα; Πώς μπορεί η σύγχρονη τέχνη στο δημόσιο χώρο να λειτουργήσει πέρα από το θεαματικό και μνημειακό, τον εξευγενισμό και το branding των πόλεων;
Στο μάθημα θα θέσουμε κυρίως ερωτήματα γύρω από τη δημόσια τέχνη σήμερα, μια περιοχή ανάμεσα στην τέχνη και την αρχιτεκτονική, που συνορεύει με πεδία όπως οι αστικές σπουδές, η κοινωνική γεωγραφία και η πολιτική θεωρία, αλλά και με πρακτικές, όπως η site-specific, η τέχνη συσχέτισης με το κοινό (relational art), η βασισμένη στις κοινότητες τέχνη, η συμμετοχική τέχνη, η ακτιβιστική τέχνη, η τέχνη συνεργασίας, η διαλογική τέχνη, τα τακτικά μέσα, κ.α. Το μάθημα είναι σεμιναριακό και η ενεργή συμμετοχή είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Τα ερωτήματα θα τεθούν από τους ίδιους τους συμμετέχοντες, οι οποίοι καλούνται να αναλάβουν την πρωτοβουλία στην έρευνα. Το μάθημα λειτουργεί συμπληρωματικά με το Εργαστήριο Τέχνης στη Δημόσιια Σφαίρα και προτείνεται η ταυτόχρονη παρακολούθηση των δύο μαθημάτων κατά τη διάρκεια του εξαμήνου.
Βιβλιογραφία
Bishop, Claire (ed.). Participation, Cambridge, Mass.: MIT Press, 2006
Bishop, Claire. Antagonism and Relational Aesthetics. October 110, Fall 2004, σ. 51–79.
Bourriaud, Nicolas. Relational Aesthetics. Les Presses du Reel, 2002.
Deutsche, Rosalyn. Evictions: Art and Spatial Politics. Cambridge, MA: The MIT Press, 1996.
Finkelpearl,Tom. Dialogues in Public Art. Cambridge, MA: MIT Press, 2000.
Habermas, Jürgen, Αλλαγή δομής της δημοσιότητας, Αθήνα: Νήσος, 2007
Habermas, Jurgen.The Structural Transformation of the Public Sphere: An Inquiry into a Category of Bourgeois Society. Cambridge, MA: MIT Press, 1989.
Kwon, Miwon. One Place After Another. Cambridge, Mass.: MIT Press, 2003
Lacy, Suzanne (ed). Mapping the Terrain: New Genre Public Art. Bay Press, 1995
Latour, Bruno, Peter Weibel (ed.). Making Things Public. Atmospheres of Democracy. Cambridge, Mass.: MIT Press, 2005
Matzner, Florian ed. Public Art, A Reader. Ostfildern: Hatje Cantz, 2004.
Mitchell, W.J.T. (ed). Art and the Public Sphere, Chicago: University of Chicago Press, 1992.
Mouffe, Chantal. For an Antagonistic Public Sphere, in: Democracy Unrealized, Documenta 11, Ostfildern-Ruit: Hatje Cantz, 2002.
Raunig, Gerald. Art and Revolution. Transversal Activism in the Long Twentieth Century. Cambridge, Mass.: MIT Press, 2007
Thompson, Nato. Living as Form: Socially Engaged Art from 1991-2011. The MIT Press, 2012.
Warner, Michael. Publics and Counterpublics. Cambridge, Mass.: MIT Press, 2002
Κούρος, Πάνος. Πράξεις Συνεκφώνησης. Αθήνα: Futura, 2008.
Σταυρακάκης Γ., Κ. Σταφυλάκης (επ.). Το πολιτικό στη σύγχρονη τέχνη. Εκκρεμές: Αθήνα, 2008.
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση βασίζεται στα εξής:
- Συμμετοχή στο εργαστήριο – συνέπεια παραδόσεων
- Πρόοδος κατά τη διάρκεια του εξαμήνου
- Θέματα και Βιβλίο Εργασιών
Κριτήρια αξιολόγησης θεμάτων:
α. Οπτική έκφραση και επικοινωνία
β. Έρευνα και ανάπτυξη ιδέας (concept)
γ. Εκτέλεση